Gisteren vroeg mijn zoon of ik een bepaalde gratis app al op mijn telefoon had staan, want deze was wel heel erg makkelijk om te hebben. Gratis? Ja, gratis en met heel veel opties.
Ja, het is een opmerking die veel mensen zouden kunnen maken. Toch wil ik dan niet de ouder zijn die oubollig gaat zeggen dat voor niets de zon opgaat en dat alles een prijs heeft. Dus hebben we samen gekeken naar de app. En ik heb hem toch stiekem uitgelegd dat je altijd even bij de instellingen moet kijken waar de app allemaal toegang toe wil hebben en of je dit uit kan zetten.
Als ik hem dan vertel dat er in het verleden een gratis zaklamp-app was, die wanneer je hem installeerde gelijk toegang tot je contacten en foto’s wilde hebben, is hij toch erg verbaasd. Ik mag dan denken dat kinderen daarin soms naïef kunnen zijn, maar hoe is het eigenlijk gesteld met volwassenen en hun apps?
Ook volwassenen zijn vaak te goedgelovig. Nog niet zo lang geleden werd geschreven over het feit dat apps als Flashlight, UnZip en Voice Recording Free zelfs nog een stapje verdergaan dan toegang tot je contacten en foto’s. Bij het downloaden van de app start je een “gratis” abonnement, waardoor je de reclames niet ziet. Wanneer je dit gratis abonnement niet binnen drie dagen stopzet, krijg je een rekening van ongeveer 200 euro gepresenteerd. Bezwaar bij Play Store-eigenaar Google maken? Je komt van een koude kermis thuis. Het schijnt allemaal legaal te zijn.
Naast het feit dat je door onoplettendheid veel geld kunt verliezen, verspeel je over het algemeen altijd data aan deze bedrijven.
Data, persoonlijke data. De nieuwe olie van deze wereld. En daar zijn de overheden inmiddels ook achter. In Trouw van 23 november kon je lezen dat het leger van de VS overweegt om de populaire app TikTok in de ban te doen. Hoezo? Zijn er echt militairen die playbackend een dansje doen en dit op een app delen met de hele wereld? Dat was mijn eerste gedachte.
Maar TikTok schijnt toch meer te zijn dan een app waarin vooral jongeren filmpjes van 15 seconden delen. In Amerika is hij heel groot, mede door het feit dat de talkshowhost Jimmy Fallon een partnerschap met de app is aangegaan, waarbij hij uitdagingen op TikTok uitschrijft.
Het Amerikaanse leger maakte deze week bovendien bekend dat het gaat onderzoeken of het bij nader inzien wel zo slim is de app in te zetten als middel om nieuwe rekruten te werven. Daar zit de crux! TikTok is eigendom van een Chinees bedrijf dat onderworpen is aan de Chinese wet. En laat diezelfde overheid nu vanaf volgend jaar voorschrijven dat gegevens niet zo versleuteld mogen worden dat zij er niet bij kan. Met wereldwijd, maandelijks 300 tot 500 miljoen gebruikers zijn dat een heleboel data!
Het Amerikaanse leger heeft eerder slechte ervaringen met apps gehad. De app Strava, bij veel sporters welbekend, heeft tot veel frustratie geleid bij de Amerikanen. En dit bedrijf heeft nog wel zijn basis in San Francisco.
Als marketingstunt had de hardloopapp een visualisatie van alle locatiedata die ze ooit binnen hadden gekregen gepubliceerd. Het was volledig geanonimiseerd, maar een goed oplettende kijker kon ook rondjes zien oplichten middenin de woestijn. Trainende soldaten hadden zo per ongeluk de locatie van verschillende Amerikaanse legerbases prijsgegeven. Dat is nog eens waardevolle data!
Als individuele gebruiker heb je misschien niets wat niet gezien mag worden. Maar binnen het grote plaatje zijn onze gegevens goud waard.
De volgende keer dat ik een app download, wil ik toch kijken hoe mijn digitale voetafdruk hiermee vergroot wordt. En vervolgens bedenken of het mij dat waard is.
TikTok: als er een nieuwe app op jouw scherm aanklopt, let dan op. Voor je het weet is het een grote boze wolf.
Vragen? Loop gerust eens bij mij binnen (kamer 202 HES11).